मायोपिया——अपनेबच्चेकीमायोपियाकोकैसेनियंत्रितकरें
यदिआपकेबच्चेकोमायोपिया(निकटदृष्टिता)है,तोआपशायदसोचरहेहोंगेकिक्याइसकाकोईउपचारहैयाकमसेकमऐसाकुछकियाजाएजिससेदृष्टिदोषकीबढ़तीहुईसमस्याकोबढ्नेसेरोकाजायताकिआपकेबच्चेकोहरप्रतिवर्षज़्यादापावरवालेचश्मेकीजरूरतनपड़े।
एकसरल,बिनालागतवालाकार्यजोआपकरसकतेहैं,औरवहहैआपकेबच्चेकोबाहरजाकरखेलनेकेलिएआपप्रोत्साहितकरें।शोधमेंपायागयाहैकिजोबच्चेबहुतअधिकसमयतकपढ़ने,पाठकरनेयाअन्यइलेक्ट्रॉनिकउपकरणोंकाप्रयोगकरनेमेंसमयबितातेहैं,उनमेंनिकटदृष्टिताहोनेकाअधिकखतराउत्पन्नहोताहै।
शोधशोधसेयहभीपताचलताकिबाहरअधिकअधिकसमयसे(निकटदृष्टिता)होनेकाखतराखतराकमहै。
क्याअन्यउपचारभीआपकेबच्चेमेंमायोपिया(निकटदृष्टिता)कोबढ्नेसेरोकसकतेहैंयादृष्टिदोषकोकमकरसकतेहैं吗?
मायोपिया(निकटदृष्टिता)कीप्रगतिकोधीमाकरनेके3तरीके:
यद्यपिमायोपिया(निकटदृष्टि)काअभीतकउपचारनहींखोजागयाहै,आपकानेत्रचिकित्सकउपचारकीपेशकशकरसकताहैजोमायोपिया(निकटदृष्टिता)कीबढ़तीहुईसमस्याकोधीमाकरनेमेंसक्षमहोसकताहै।
क्योंआपकोमायोपिया(निकटदृष्टिता)नियंत्रणमेंरुचिहोनीचाहिए吗?क्योंकिमायोपिया(निकटदृष्टिता)कीप्रगतिकोधीमाकरनेमोतियाबिंदकीसमस्या。
वर्तमानमें,तीनप्रकारकेउपचारमायोपिया(निकटदृष्टिता)कोनियंत्रितकरनेकासंकेतकररहेहैं:
•एट्रोपिनआईड्रॉप
•ऑर्थोकार्टोलॉजी(“ऑर्थो——के”)
•मल्टीफ़ोकलकॉन्टेक्टलेंसऔरनेत्रोंकेचश्में।
यहाँयहाँपरउक्तप्रत्येकप्रत्येकउपचारकासारांशदियागया:
एट्रोपिन आई ड्रॉप:
एट्रोपिनआईड्रॉपकाउपयोगकईवर्षोंसेमायोपिया(निकटदृष्टिता)केनियंत्रणकेलिएकियाजातारहाहै,जोप्रभावीअल्पकालिकपरिणामकेसाथहै,लेकिनइनआईड्रॉप्सकेउपयोगमेंकुछकमियांभीहैं。
अध्ययनोंकेपरिणाममेंपायागयाकिमायोपिया(निकटदृष्टिता)सेबढ़नेकोनियंत्रितकरनेकेलिएएट्रोपिनआईड्रॉप्सप्रभावशालीहैं——कमसेकमउपचारकेपहलेवर्षमें/ 1989और2010वर्षकेबीचप्रकाशितचारअध्ययनोंमेंपताचलाकीनिकटदर्शीबच्चोंमेंएट्रोपिनआइड्रॉपने81प्रतिशततकमायोपिया(निकटदृष्टिता)कोबढ़नेसेरोकदियाहै।
हालांकि,अतिरिक्तशोधसेपताचलाहैकिएट्रोपिनसेमायोपिया(निकटदृष्टिता)मेंनियंत्रणकेप्रभावसेउपचारकेपहलेवर्षकेबादजारीनहींरहताहैऔरएट्रोपिनकाअल्पकालिकप्रयोगलंबेसमयमेंनिकटदृष्टिताकोनियंत्रितनहींकरसकताहै।
हालांकिकईनेत्रचिकित्सक,बच्चोंकेलिएएट्रोपिनड्रॉपकोनिर्धारितकरनेकेलिएसलाहनहींदेतेहैंक्योंकिदवाकेनिरंतरउपयोगकेदीर्घकालिकप्रभावजोहोसकतेहैंवहअज्ञातहैं।
एट्रोपिनदवाकेउपचारकीअन्यमेंबेचैनी,लाइटसेंसिविटी(प्रकाशसंवेदनशीलता),निकटनिकटदृष्टिधुंधलीहोनाऔरबच्चेकोरूपसेपढ़नेमेंसक्षमसक्षमहोनेकेबाईफोकल्सयाप्रोग्रेसिवलेंसकीआवश्यकताकेअतिरिक्तअतिरिक्तयाप्रोग्रेसिवलेंसआवश्यकताकेअतिरिक्तअतिरिक्तबाईफोकल्सयालेंससम्मिलितचूंकिचूंकिउनकीनिकटमेंमेंफोकसकरनेक्षमताप्रभावितहोतीहोतीकीक्षमताप्रभावितहोती
ऑर्थोकार्टोलॉजी:
ऑर्थोकार्टोलॉजीविशेषरूपसेडिज़ाइनकिएगएगैसपरमीबलकॉन्टेक्टलेंसकाउपयोगहैजोसोतेसमयपहनाजाताहैताकिदृष्टिकीसमस्याओंकोअस्थायीरूपसेठीककियाजासकेजिसकेलियेजागनेकेघंटोंकेदौरानचश्मेऔरकॉन्टेक्टलेंसकीआवश्यकतानहींहोतीहै।
कुछनेत्रचिकित्सकबच्चोंमेंमायोपिया(निकटदृष्टिता)कीप्रगतिकोनियंत्रितकरनेकेलिए “ऑर्थो-के” लेंसकाउपयोगकरतेहैं。सबूत(ईविडेंस)बतातेहैंजोनिकटदर्शीबच्चेकोकईवर्षोंतकऑर्थोकोलॉजीकाइस्तेमालकरते,वयस्कोंकेरूपमेंमायोपिया(निकटदृष्टिता)कीकमडिग्रीकेसाथरुकहै,उनबच्चोंकीतुलनाजोजो(निकटदृष्टिता)कीकीकेचरमचरमवर्षोंकेदौरानदौरानचश्मायाकॉन्टेक्टलेंसपहनतेपहनतेनियमितकॉन्टेक्टलेंसपहनते
मल्टीफोकल कांटैक्ट लेंसेस एवं चश्में:
मल्टीफ़ोकलकॉन्टेक्टविशेषलेंससहोतेहैंजिनमेंलेंसकेविभिन्नक्षेत्रोंमेंअलग——अलगपावरहोतीहैंजोप्रेस्बोपिया,निकटदृष्टिताऔर/यादूरदृष्टिताकोठीककरतीहैं।
लेकिनशोधकर्ताओंऔरनेत्रचिकित्सकोंकोपताचलरहाहैकिपारंपरिकयासंशोधितमल्टीफोकलसॉफ्टकॉन्टैक्टलेंसभीमायोपिया(निकटदृष्टिता)नियंत्रणकेलिएप्रभावीउपयोगीउपायहैं।
बच्चोंमेंमायोपिया(निकटदृष्टिता)नियंत्रणकेलिएमल्टीफ़ोकलचश्मोंकाभीपरीक्षणकियागयाहै,लेकिनपरिणामस्वरूपमल्टीफ़ोकलकॉन्टेक्टलेंसकीतुलनामेंकमप्रभावशालीहैं।
मायोपिया (निकटदृष्टिता) का जल्दी से पता लगाना:
निकटदृष्टिताकाजल्दीसेपतालगानेकेलिएमायोपिया(निकटदृष्टिता)कोनियंत्रितकरनेकासबसेअच्छातरीकाहै।
यहांतककिअगरआपकेबच्चेदृष्टिकी
बचपनमेंआंखोंकीजांच/परीक्षणविशेषरूपसेमहत्वपूर्णहैयदिआपयाआपकेपतियापत्नीनिकटदृष्टितासेपीड़ितरहेहैंयाआपकेबच्चेकेबड़ेभाई——बहनोंकोमायोपिया(निकटदृष्टिता)याअन्यदृष्टिसमस्याएंहैं।आनुवंशिकता,मायोपिया(निकटदृष्टिता)काएककारणहै।
औरयहनभूले:अपनेबच्चोंकोअपनेफोन/मोबाइलऔरगेमिंगकंसोलससेदूररहनेकेलिएप्रोत्साहितकरेंऔरबाहरजाकरखेलनेकोकहें।घरसेबाहरअधिकसमयव्यतीतकरनेसेआपकेबच्चेकोमायोपिया(निकटदृष्टिता)विकसितहोनेकीसंभावनाकमहोगी।
क्याआपअपनेबच्चेकीमायोपिया(निकटदृष्टिता)केबारेमेंचिंतितहैं吗?तोआपअपनेनजदीकीनेत्रचिकित्सकसेसंपर्कस्थापितकरेंऔर इसके उपचारों के विकल्पों के बारे में जानें ।आगेपढ़िए:आपका शिशु: नवजात दृष्टि विकास समयरेखा
2021年1月更新